ตารางแจกแจงปกติตารางค่า t ตารางค่า X2
หน้าหลัก
บทที่ 1 ความหมายของสถิติ
บทที่ 2 การวัดแนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง
บทที่ 3 การวัดการกระจาย
บทที่ 4 ค่ามาตรฐาน
บทที่ 5 การประมาณค่า
บทที่ 6 การประมาณค่าผลต่างค่าเฉลี่ยสองประชากร
บทที่ 7 การประมาณค่าสัดส่วน
บทที่ 8 การทดสอบสมมติฐาน
บทที่ 9 การทดสอบค่าเฉลี่ยประชากร
บทที่ 10 การทดสอบผลต่างค่าเฉลี่ยสองประชากร
บทที่ 11 การทดสอบสัดส่วนประชากร
บทที่ 12 การทดสอบไคสแคว์
บทที่ 13 การเคราะห์สหสัมพันธ์
บทที่ 14 การวิเคราะห์การถดถอย

บทที่ 5

การประมาณค่า (Estimation)



      การประมาณค่า เป็นวิธีการใช้ค่าสถิติที่ได้จากตัวอย่างไปประมาณค่าพารามิเตอร์ เป็นการหาข้อสรุปที่เกี่ยวกับพารามิเตอร์ ในลักษณะของการประมาณ ซึ่งมักแสดงในรูปตัวเลข เช่น ประมาณค่าเฉลี่ยของประชากร ประมาณค่าสัดส่วนของประชากร เป็นต้น อาจกล่าวได้ว่ากระบวนการในการประมาณค่า เป็นการนำตัวเลข ค่าสถิติที่ได้มาจากกลุ่มตัวอย่าง ไปประมาณหาค่าความจริงระดับประชากร ในเรื่องเดียวกันนั้น

     การประมาณค่ามี 2 แบบ คือ
       1. การประมาณค่าแบบจุด (Point Estimation)
       2. การประมาณค่าแบบช่วง (Interval Estimation)

1. การประมาณค่าแบบจุด (Point Estimation)


        เป็นการประมาณค่าพารามิเตอร์ของประชากรด้วยค่าเพียงค่าเดียว (Single valued Estimation หรือ Point Estimation) ซึ่งการประมาณค่าแบบนี้อาจจะมีค่าเท่ากับค่าพารามิเตอร์หรืออาจมีโอกาสที่จะได้ค่าที่คาดเคลื่อนไปจากค่าพารามิเตอร์ได้มาก ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับหน่วยตัวอย่างที่นำมาวิเคราะห์ (ถ้าหน่วยตัวอย่างนั้นได้มาจากการสุ่มตัวอย่าง ก็จะสามารถควบคุมความคลาดเคลื่อนได้ระดับหนึ่ง)
หมายเหตุ การประมาณค่าพารามิเตอร์ซึ่งเป็นลักษณะของประชากรโดยใช้ข้อมูลตัวอย่าง หรือทำการประมาณค่าพารามิเตอร์ด้วยค่าสถิติ สัญลักษณ์ที่ใช้แทนค่าพารามิเตอร์และค่าสถิติ เช่น

ลักษณะที่ต้องการทราบ
ค่าสถิติ
ค่าพารามิเตอร์
ค่าเฉลี่ย
ค่าสัดส่วน
p

       ค่าที่ประมาณได้จากการประมาณค่าแบบจุด จะมีลักษณะเป็นตัวเลขประมาณค่าเดียว เรียกเป็น ค่าประมาณ (estimate) เช่น ประมาณค่าเฉลี่ยค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลของผู้ป่วยโรคหอบที่มารับการรักษาในโรงพยาบาลสุโขทัย เท่ากับ 4,950.-บาท


2. การประมาณค่าแบบช่วง (Interval Estimation)


       ค่าที่ประมาณได้จากการประมาณค่าแบบช่วง จะได้ช่วงของตัวเลขที่ประมาณ เรียก ช่วงการประมาณ เช่น ค่าเฉลี่ยค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลของผู้ป่วยโรคหอบที่มารับการรักษา ในโรงพยาบาลสุโขทัยอยู่ระหว่าง 3,370 - 6,480. บาท ในการประมาณค่าแบบช่วง นิยมเขียนเป็นสัญญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ แทนค่าที่ทำการประมาณโดยครอบคลุมค่าต่ำสุด - สูงสุด เช่น หากเป็นการประมาณค่าเฉลี่ยของประชากร คือ µ จะเขียนเป็น a < µ < b เรียกค่า a และ b ว่า ค่าต่ำสุด และค่าสูงสุดของช่วงประมาณ µ ในการประมาณค่าแบบช่วง นอกจาก ขึ้นอยู่กับค่าที่ต้องการประมาณ และการแจกแจงความน่าจะเป็นของค่าที่ต้องการประมาณแล้ว ยังขึ้นกับระดับความเชื่อมั่น (confidence level) อีกด้วย ระดับความเชื่อมั่นนี้ จะเป็นค่าที่บอกเราว่า ช่วงประมาณที่สร้างขึ้นจะครอบคลุมค่าพารามิเตอร์ด้วยความน่าจะเป็นมากน้อยเพียงใด

        ช่วงความเชื่อมั่น (confidence interval) หมายถึง ช่วงของค่าประมาณที่ประกอบไปด้วยค่าต่ำสุด (a) และค่าสูงสุด (b) ที่คำนวณขึ้นมา ช่วงดังกล่าวจะคลุมค่าของพารามิเตอร์ ด้วยความน่าจะเป็นตามที่กำหนด ตัวอย่างเช่น ช่วงความเชื่อมั่น 90% ของค่าใช้จ่ายโดยเฉลี่ยของผู้ป่วยโรคหอบที่มารับการรักษา ในโรงพยาบาลสุโขทัย อยู่ระหว่าง 3,370 - 6,480.-บาท หมายถึงว่า “มีความมั่นใจ 90% ที่ช่วงของการประมาณค่าใช้จ่ายโดยเฉลี่ยที่ได้ (3,370 - 6,480.-บาท) จะครอบคลุมค่าใช้จ่ายที่เป็นค่าเฉลี่ยจริงของผู้ป่วย” ที่ระดับบความเชื่อมั่นนี้ จะเขียนแทนด้วยสัญญลักษณ์ (1-α)100% โดยที่ 0 < α < 1 และเรียกค่า 1-α ว่า สัมประสิทธิ์ของความเชื่อมั่น (confidence coefficient)

การประมาณค่าเฉลี่ยของประชากร

        1.การประมาณค่าเฉลี่ยของประชากรกลุ่มเดียว

               การประมาณค่าเฉลี่ยของประชากรกลุ่มเดียวแบบจุด

                   การประมาณค่าเฉลียของประชากร      เป็นการประมาณค่าด้วยค่าเฉลี่ยของตัวอย่าง  

นั้นคือ      =       และ      =  

Ex.1จากการสอบถามอายุของนักเรียนกลุ่มหนึ่งเป็นดังนี้ 14 , 16 , 14 , 17 , 16 , 14 , 18 , 17 จงประมาณค่าเฉลี่ยเลขคณิตของอายุนักเรียนกลุ่มนี้
วิธีทำ

   

ประมาณค่าเฉลี่ย อายุนักเรียนกลุ่มนี้   


                         การประมาณค่าเฉลี่ยของประชากรกลุ่มเดียวแบบช่วง

                               ค่าประมาณค่าเฉลี่ย 1 กลุ่มประชากรที่ระดับความเชื่อมั่น    คือ

                                   1.กรณีทราบความแปรปรวนของประชากร
                               สูตร      

                                   2.กรณีไม่ทราบความแปรปรวนของประชากร     กลุ่มตัวอย่างขนาดใหญ่ (n   30)
                               สูตร      

                                   3.กรณีไม่ทราบความแปรปรวนของประชากร     กลุ่มตัวอย่างขนาดใหญ่ (n   30)
                               สูตร       ซึ่งมีค่า   df = n -1

                               เมื่อ       เป็นค่าเฉลี่ยของประชากรที่ต้องการประมาณค่า
                                        เป็นค่าเฉลี่ยจากกลุ่มตัวอย่าง
                                        เป็นค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของประชากร (และ       เป็นค่าความแปรปรวนของประชากร)
                                     s    เป็นค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของกลุ่มตัวอย่าง>
                                     n    เป็นขนาดของกลุ่มตัวอย่าง
                                        เป็นค่าสถิติ Z ที่เปิดได้จากตาราง (บางตารางใช้ค่า    )
                                        เป็นค่าสถิติ t ที่เปิดได้จากตาราง ที่ df=n-1

Ex.2 นักวิจัยผู้หนึ่ง ต้องการศึกษาระยะการตั้งครรภ์ของประชาชนในเขตอำเภอรอบนอกของจังหวัดสุโขทัย จึงทำการสุ่มตัวอย่างมารดาที่มาฝากครรภ์และคลอดบุตรที่โรงพยาบาล จำนวน 100 ราย พบว่ามีค่าเฉลี่ยระยะการตั้งครรภ์เป็น 275 วัน หากทราบว่าโดยทั่วไปทารกจะมีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของระยะการตั้งครรภ์เป็น 10 วัน จงประมาณระยะการตั้งครรภ์เฉลี่ยของประชาชนนี้ (กำหนดระดับความเชื่อมั่น 95%)

           วิธีทำ   กลุ่มตัวอย่าง 100 ราย ทราบความแปรปรวนของประชากร (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 10)
                       ระดับความเชื่อมั่น 95% ค่า      = .05 เปิดตารางค่า z ที่      =.025 จะได้      = 1.96
                        สูตร      

                       แทนค่า   n = 100
                       แทนค่า     = 275
                       แทนค่า     = 10
                       แทนค่า  
                                  
                                   ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% ของระยะการตั้งครรภ์เฉลี่ยของประชาชน มีค่าอยู่ระหว่าง 273.04-276.96 (หรือ 274-276 วัน)

Ex.3 นักวิจัยผู้หนึ่งต้องการศึกษาถึงผลกระทบของการใช้ยาแอสไพรินของคนงานในโรงงาน กับการเป็นโรค จึงได้ทำการสุ่มตัวอย่างคนงานในโรงงานแห่งหนึ่ง จำนวน 20 ราย ทำการวัดระดับ creatinine พบว่ามีค่าเฉลี่ยเป็น 1.5 ความแปรปรวน 0.25 จงประมาณค่าเฉลี่ยระดับ creatinine ของคนงานในโรงงานนี้ (กำหนดระดับความเชื่อมั่น 90%)
    วิธีทำ   กลุ่มตัวอย่าง 20 ราย ไม่ทราบความแปรปรวนของประชากร (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน .5)
                       ระดับความเชื่อมั่น 90% ค่า      = .10 เปิดตารางค่า t ที่ df = 20 -1 = 19 ที่      =.05 จะได้      = 1.73
                        สูตร      

                       แทนค่า   n = 20
                       แทนค่า     = 1.5
                       แทนค่า   s   = 0.5
                       แทนค่า  
                                  
                                  
                                   ช่วงความเชื่อมั่น 90% ของค่าเฉลี่ยระดับ creatinine ของคนงานในโรงงานนี้ มีค่าอยู่ระหว่าง 1.307-1.693

กลับหน้าหลัก
พัฒนาโดยนายธีระพงษ์ กระการดี วิทยาลัยอาชีวศึกษาสุโขทัย